Η Αγορά του πιάνου σήμερα - Πάνος Ιωαννίδης

Άλλοτε και Σήμερα

Στην Ελλάδα, τη δεκαετία του ’60, ένα καλό καινούργιο πιάνο κόστιζε όσο ένα μικρό διαμέρισμα.
Τη δεκαετία του ’80 κόστιζε όσο ένα μικρό αυτοκίνητο.
Σήμερα κοστίζει όσο ένα καλό ψυγείο.

Είναι απίστευτο πόσο άλλαξε και πόσο γρήγορα αλλάζει η αγορά του πιάνου.

Υπάρχουν μερικά στάνταρ που δεν αλλάζουν

1. Τα πιάνα με ουρά κοστίζουν περίπου 3 φορές περισσότερο από τα όρθια πιάνα της ίδιας εταιρίας. Αυτά τα πιάνα πάντα θα απευθύνονται σε πιο απαιτητικούς πιανίστες και τα όρθια δε θα μπορούν (μέχρι σήμερα) να καλύψουν τις ίδιες ανάγκες, ειδικά στο μηχανικό μέρος (πλήκτρα/ τουσέ)

2. Στα όρθια πιάνα τα ψηλότερα είναι καλύτερα από τα χαμηλότερα και στα πιάνα με ουρά, τα μακρύτερα καλύτερα από τα κοντύτερα. Όρθιο χαμηλό από 1-1,10, όρθιο μεσαίο 1,10-1,20, όρθιο ψηλό 1,20-1,30 σε εκατοστά από το πάτωμα μέχρι το ψηλότερο σημείο του πιάνου.

Ουρά κοντή από 1,40-1,65
Ουρά μεσαία από 1,65-1,95
Ουρά μεγάλη από 1,95-2,75

Τα μεσαία και τα ψηλά όρθια και οι μεσαίες και μεγάλες ουρές είναι πιο εύηχες, με πιο γεμάτο και ζεστό ήχο και με μεγαλύτερη διάρκεια και καθαρότητα. Ταυτόχρονα έχουν μεγαλύτερο πλήκτρο και μηχανισμό που δίνει καλύτερη κίνηση και έλεγχο στο χέρι λόγω φυσικού μεγέθους.

Τα μικρά όρθια και οι κοντές ουρές είναι πιάνα για λύσεις ανάγκης (κόστος, χώρος, αισθητική) με μικρότερη απόδοση (σχετικά σκληρός/ άτονος ήχος, μέτριος έλεγχος πλήκτρου)

3. Η τιμή είναι καθοριστική για την ποιότητα. Σίγουρα υπάρχουν διακυμάνσεις και δεν ανταποκρίνονται όλα τα πιάνα στις ίδιες αντιστοιχίες τιμής-ποιότητας, αλλά το κόστος είναι καθοριστικός παράγοντας ανάμεσα σε πιάνα μεγάλης παραγωγής και σε πιο «χειροποίητα» πιάνα.

Υπάρχουν όμως και πράγματα που αλλάζουν τόσο γρήγορα στην αγορά των πιάνων.

Συγκεκριμένα:

1. Κινέζικο Πιάνο

Είναι θεαματική η εξέλιξη του Κινέζικου πιάνου. Εμφανίστηκαν τη δεκαετία του ’80 και κατά γενική ομολογία ήταν «σκουπίδια». Έδωσαν μια πολύ κακή εικόνα και πολλά προβλήματα στους κατόχους τους. Από τον 21ο αιώνα, η εικόνα έχει αντιστραφεί 180°. Σήμερα, δεν υπάρχει ούτε ένα κακό Κινέζικο πιάνο. Όλοι παράγουν αξιοπρεπέστατα προϊόντα, από μέτρια μέχρι αρκετά καλά. Στο σύνολό τους έχουν εξαιρετική σχέση ποιότητας/ τιμής και 3 ή 4 από αυτούς είναι ήδη τόσο καλοί που διεκδικούν το ίδιο μερίδιο στην αγορά με τους καθιερωμένους Ιάπωνες.
Προσοχή όμως: χαμηλό κόστος επίσης σημαίνει ότι έχει αφαιρεθεί το τελευταίο στάδιο «ωρίμανσης» του πιάνου.

Αυτό κατά κανόνα γίνεται στα ακριβά πιάνα και κοστίζει. Ακριβώς λοιπόν γι’ αυτό παίζει μεγάλο ρόλο η συμμετοχή του dealer στην ωρίμανση του Κινέζικου πιάνου, κάτι που προβλέπεται έτσι κι αλλιώς από τον κατασκευαστή και που δυστυχώς γίνεται σπάνια και που τελικά πραγματικά μπορεί να μεταμορφώσει το πιάνο και να του δώσει σταθερότητα και μακρόχρονη αξιοπιστία και απόδοση.

2. Υβριδικά Πιάνα

Αυτά είναι πιάνα που γίνονται τμηματικά σε διάφορα μέρη του κόσμου. Τα στάδια κατασκευής με τις περισσότερες εργατοώρες γίνονται στην Άπω Ανατολή (Κίνα, Ταιβάν, Μαλαισία, Σιγκαπούρη) και άλλα μέρη γίνονται στην Ευρώπη ή την Αμερική. Εδώ υπάρχουν πολλές περιπτώσεις πιάνων από γνωστούς κατασκευαστές. Χαρακτηριστικά, 5 ή 6 γνωστές Γερμανικές εταιρίες έχουν μέσα στη στρατηγική τους 3 σειρές πάνων: Την κορυφαία σειρά όπως κατασκευάζονταν ανέκαθεν, τη μεσαία σειρά που είναι κάποιο υβριδικό πιάνο και την οικονομική σειρά που κατασκευάζεται εξ’ ολοκλήρου στην Κίνα, με προδιαγραφές, επίβλεψη και πολλά υλικά Γερμανικά.

3. Πιάνα με ουρά

Μια ενδιαφέρουσα αλλαγή στην παγκόσμια αγορά του πιάνου τις τελευταίες 2 δεκαετίες είναι η μεγάλη αύξηση στις πωλήσεις των πιάνων με ουρά σε σχέση με τα όρθια πιάνα. Ενώ από τη μια μεριά στον Δυτικό κόσμο οι συνολικές πωλήσεις των πιάνων έχουν συρρικνωθεί στις μισές σε σχέση με τον πληθυσμό απ’ ότι ήταν πριν από 40 χρόνια, τα πιάνα με ουρά έχουν τριπλασιαστεί και ανεβαίνουν ( το αντίθετο για τον Ανατολικό κόσμο). Υπάρχουν διάφορες αιτίες για αυτό αλλά μπορούμε να συνοψίσουμε ότι ο κόσμος ζητά περισσότερη ποιότητα και λιγότερη ποσότητα.

4. Ακριβά πιάνα με χαμηλές προσδοκίες

Τα τελευταία 30 χρόνια υπάρχει μια «διάχυτη» δυσαρέσκεια για τα πολύ ψηλής κατηγορίας πιάνα με ουρά που προέρχονται κυρίως από Γερμανία, Αυστρία, Τσεχία και Αμερική. Σ’ αυτή την κατηγορία προσπαθούν να μπουν και οι Ιάπωνες με ειδικές σειρές πιάνων αλλά με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα. Οι παραδοσιακοί Γερμανοί συρρικνώθηκαν από πολλές δεκάδες σε μόνο 10 κατασκευαστές.

Αυτή η δυσαρέσκεια οφείλεται κυρίως στην ταχύτητα κατασκευής, στην έλλειψη ξυλείας για ηχεία και στο ψηλό κόστος. Αυτά τα πιάνα έχουν μικρό ποσοστό οργάνων που πραγματικά ανταποκρίνονται στις υψηλές προσδοκίες των επαγγελματιών, που νοσταλγούν τον παλιό καλό ήχο και που συναντούν κατά καιρούς σε ορισμένα παλιά πιάνα που, παρ’ όλο γηρασμένα, μαρτυρούν ένα περασμένο μεγαλείο. Και δε φτάνει μόνο το ότι τα καλά πιάνα στο μεγαλύτερο ποσοστό είναι «λιγότερο καλά», αλλά και το ότι άλλαξε η μόδα στον ήχο. Υπάρχει αυτό που θα λέγαμε « βάλε πολύ να γίνει καλό». Με άλλα λόγια, τα τελευταία 50 χρόνια βλέπουμε μια συνεχή κούρσα για περισσότερη ένταση και σκληρότερο ήχο.

Επιγραμματικά, σ’ αυτό συνέβαλε η σύγχρονη ηχογράφηση, η άποψη που πέρασαν οι Ιάπωνες με επιθετικό marketing και σε ένα βαθμό και η ίδια η jazz. Για πρώτη όμως φορά από το 2000 περίπου αρχίζει να ωριμάζει μια αναζήτηση για τον παλιό, ζεστό, γεμάτο, βελούδινο, διάφανο και τραγουδιστό (singing tone) ήχο.

Εδώ ακριβώς εμφανίζεται και η τελευταία και η πιο συναρπαστική εξέλιξη του σύγχρονου πιάνου, το «χειροποίητο πιάνο»: όπως περιγράφεται και στο κύριο μέρος της ιστοσελίδας, στις ΗΠΑ και πολύ σύντομα και στην Ευρώπη, αυτοί που αναζητούν ένα πολύ καλό πιάνο, σαν πρώτη επιλογή θα έχουν μικρά, ατομικά εργαστήρια με ειδικούς τεχνίτες που ανήκουν στην «ομάδα» των ανακατασκευαστών (rebuilders) και που με ένα κλάσμα του κόστους θα αποκτούν ένα πιάνο στα μέτρα τους και στην ύψιστη κατηγορία ποιότητας.