Soundboard (ηχείο)

Το ηχείο (soundboard) είναι η καρδιά του οργάνου και το σημαντικότερο του μέρος. Παραδοσιακά τα ηχεία κατασκευάζονται απο παράλληλες σανίδες ελάτης δημιουργώντας ένα ξύλινο πιάτο στο σχήμα του πιάνου. Αυτό υποστηρίζεται από κάτω με κάθετες βέργες, τα καμάρια (ribs) που το σταθεροποιούν και το σκληραίνουν. Μέσα στο πιάνο, το ηχείο στηρίζεται περιμετρικά και λειτουργεί περίπου όπως η μεμβράνη σε ένα τύμπανο. Επάνω στο ηχείο ακουμπούν οι χορδές (μέσω του καβαλάρη) και όλο αυτό το σύστημα έχει μείνει λίγο πολύ αναλλοίωτο εδώ και 300 χρόνια.

Ένα ηχείο φαίνεται απλό σε πρώτη ματιά, ενώ είναι μία μεγάλη πρόκληση για τον κατασκευαστή. Αυτό το απλό ξύλινο πιάτο περιέχει δεκάδες παραμέτρους που αλληλοεπιδρούν και υπάρχει μία πολύ λεπτή γραμμή στον τρόπο που μπορούν να ισορροπήσουν. Υπάρχουν ταυτόχρονα πολλές «συνταγές» για έναν όμορφο ήχο με την ίδια έννοια που υπάρχουν διαφορετικοί τύποι όμορφων ανθρώπων. Αλλάζοντας δε ένα χαρακτηριστικό, αλλάζει το σύνολο.

Στη κατασκευή του ηχείου μέγιστο ρόλο παίζει και η επιλογή του ξύλου που από πάντα ήταν το έλατο. Υπάρχουν 42 είδη ερυθρελάτης που είναι ακριβώς αυτή που συνδυάζει τα δυο πολύτιμα αντιφατικά χαρακτηριστικά του μουσικού ξύλου: χαμηλό βάρος και ταυτόχρονα ψηλή σκληρότητα (stiffness).  Η δικιά μας επιλογή είναι το Sitka spruce που έχει το ψηλότερο modulus of elasticity (κορυφαία σχέση των δύο χαρακτηριστικών). Η επιλογή του δέντρου γίνεται επί τόπου (νησιά του πρίγκιπα Εδουάρδου, rain forests στις βόρειες δυτικές ακτές Καναδά – Αλάσκας. Επιλέγουμε δέντρα άνω των 600 ετών με ελάχιστο ύψος δέντρου τα 60 μέτρα, σε βορεινές πλαγιές άνω των 2000 μέτρων σε βραχώδες έδαφος που στραγγίζει και σε ένα ανταγωνιστικό οικοσύστημα για πρόσβαση στον ήλιο. Επεξεργαζόμαστε το 2% του δέντρου με ακτινωτή κοπή (radial cut), χαμηλά επίπεδα ρητίνης και με αισθητικές προδιαγραφές. Μετά από 5 χρόνια αργής φυσικής ξήρανσης σε ειδικές συνθήκες το tonwood είναι έτοιμο να θεμελιώσει ένα μοναδικό χειροποίητο πιάνο.

Το ηχείο του πιάνου θα μπορούσαμε να πούμε ότι σχεδιάστηκε  στην τύχη μέσα στο χρόνο και ότι δεν άλλαξαν πολλά εδώ και 250 χρόνια. Μέσα από την αποσυναρμολόγηση παλιών πιάνων ανακαλύπτουμε ευφυέστατες ιδέες και κατασκευές τεχνιτών που έμειναν άγνωστοι και οι ιδέες τους χάθηκαν και που βλέπουμε μόνο ίχνη τους αποσπασματικά σε σύγχρονα πιάνα. Ιδέες όπως η αύξηση της σκληρότητας, η ελάττωση του βάρους, η διαφορική φόρτιση, καμπυλότητα και ελαστικότητα και ο έλεγχος της αντίστασης (impedance).

Μετά από συνεχείς βελτιώσεις επάνω στο παραδοσιακό είδος ηχείου σκεφτήκαμε ότι αυτό έχει συγκεκριμένα όρια και έτσι προχωρήσαμε στον επανασχεδιασμό του. Είναι ένα νέο είδος ηχείου που πρωτοσχεδιάστηκε το 2007 στο εργαστήριό μας και τοποθετήθηκε σε πιάνο το καλοκαίρι του 2009. Μοιάζει με μια ανοιγμένη βεντάλια,  είναι η κλασσική έκφραση του «χειροποίητου οργάνου» όπου κάθε στάδιο της κατασκευής καθορίζει το επόμενο. Έτσι κάθε όργανο ακολουθεί τη δική του εξέλιξη στην κατασκευή (process orientated building) σύμφωνα με το υλικό, τη συναρμολόγηση κ.ο.κ. και μάλιστα εδώ μαζί με την μοναδική και πρωτότυπη (κατοχυρωμένη) αρχιτεκτονική σε διάφορες παραλλαγές για πρώτη φορά εμφανίζονται τεχνικές που υπήρχαν παραδοσιακά στους λουτιέριδες, όπως π.χ. το «κούρδισμα» του ηχείου, η «μάλαξη» του ξύλου η τεχνική Chladni, ακόμη και γεύση της ρητίνης και η κρυσταλλοποίηση του κυττάρου.

Το ηχείο αυτό σχεδιάστηκε με σκοπό τον μεγαλύτερο όγκο, βάθος και χρωματικό πλούτο. Έγινε μια πλήρης ρήξη και αντιστροφή από το κλασσικό ηχείο γιατί εκείνο παρά τα περιθώρια βελτίωσης του έχει και κάποια όρια που δεν μπορεί να ξεπεράσει. Αυτό το ηχείο βασίζεται στη μικρότερη αντίσταση (impedance) και στη δυνατότητα απελευθέρωσης μεγαλύτερης ακουστικής ενέργειας της χορδής με παράλληλη μεγαλύτερη σταθερότητα στον χρόνο και στις καιρικές αλλαγές και καλύτερη ομοιογένεια. Συμπεριφέρεται επάνω στο πιάνο σαν πολλαπλό σύστημα ηχείων που με τη σειρά τους διαχειρίζονται διαφορετικά τις εκ διαμέτρου αντίθετες ιδιότητες του οργάνου από την μία πλευρά στην άλλη.

ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΙΑΝΟ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΗΧΟΥ

Ένα απλοποιημένο βοήθημα για την εξερεύνηση του μουσικού τόνου.

Μάθετε εδώ περισσότερα.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΚΤΡΟΥ

Η κίνηση του πλήκτρου είναι πιο σημαντική από τον πιανίστα από ότι ο ήχος.

Μάθετε εδώ περισσότερα.

ΗΧΕΙΟ

Το ηχείο (soundboard) είναι η καρδιά του οργάνου και το σημαντικότερο του μέρος.

Μάθετε εδώ περισσότερα.

ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΑ

Υπάρχει μια διάχυτη αποστροφή του κόσμου για τα πλαστικά εξαρτήματα. Λογικό αλλά…

Μάθετε εδώ περισσότερα.

Do NOT follow this link or you will be banned from the site!